Nu'ñejë de'oye coca caja'ñe
compañia Occidental OEPC hue'ecoja're cui'ne
Siecopai tutu OISE hue'eco coni.

Quito daripë 29 mu'se, Cacotëji ñañë, ometëcahuë 1999, tsitsidaë'ë iye nu'ñejë de'oye cocacajë compañia Occidental OEPC hue'ecoja're cui'ne siecopai tutu OISE hue'eco coni. Iti iye nu'ñejë coca cacore yo'oja'cohua'i cato te'o hua'ire hue'yocohua'ipani caja'cohua'ia'ë "iti yo'oja'quë", panije si'ahua'ire caco hua'ipani hue'yojacohua'iajë "iti yo'ojacohua'i" jaje pa'ina

Siecopai ëjaohua'i: Humberto Piaguaje,Gilberto Piaguaje,Colón Piaguaje cui'ne Vicente Tangoy, pai tsi'si sitona ñajë mëore'huasicohua'iaë cui'neje OEPC ëjaë Maston N.Cunningham iore ñaquë; Pai cuañema'jëna iohua'i yëyeje ni'quija'cohua'iaë ico ti si'aye casicore.

Compañía Occidentalpi (OEPC), Petroecuador ja're coni ni'quia'coë toa tsëo na'ña coa co'eye cui'ne du'teyere cajë Bloque 15 hue'econi, jai mai yeja Amazonia airore, iti yo'ose cato pa'iji 25 Ënei ñañë 1985 ometëcahuë jeteyo'je tiñe pona sico 18 Cou ñañë 1995 ometëcahuë.

Jaopi 21 Hui'yapei ñañë 1999 ometëcahuë, pa'i maca ponësicoa yureta'a si'a yë'quë macarepa toa tsëona'ña co'ejë cui'ne du'tejë curiquë neñere cajë.

Occidental co'a maña nea'coë toa tsëo na'ñare co'ejë, ma'ña jacoco, jachoñaco cui'ne iti du'tejamacana cuecueñaco iye cato hue'yose'eaë Cocaya hué'ehuë te'te, Cocayadepa cui'ne Cocaya jopo tsepo. Iyepi pa'iji Bloque 15 jopo tseporepare huëe'huë te'te Aguarico të'tëpa Siecopai yejaña joporepare.

Siecopai cato noni tsoe'nëna pa'ijë cararaicohua'iaë iye jai Amazona airoña, iti pai pa'i dari cato iyea'ë: Secoya San Pablo Catëtsiaya, Siecoya Remolino japi se quëco paco Parroquia San Roque, Cantón Shushufindi, Provincia de Sucumbios. Cui'ne Secoya Enopi se quëco paco Parroquia Tarapoa, Cantón Cuyabeno cui'ne Provincia de Sucumbios.

Icohua'i mai hue'yojë casicohua'i cato iti yeja acohua'irepa'ë, ioni pa'ijë ñese mëiñe co'eyë, iohua'i pa'iyeje pa'yepi, curiquë neñe, pai pa'iye, mai aiyohua'i nu'ñarepa pa'ise'pi cuachajë. Pai tsi'sini te'e tutu cuachani nese'pi, yeja do'ipi cui'ne pai merepa paipi pa'iyë cuachayepi noni tsoe hue'ña pa'icohua'iaë caye pa'iji.

Siecopai yeja cato coa nejo cati'ñe pa'io. Iye airoña cato hua'i huaijë se hua'i mojë yure acohua'i cui'ne yequë mu'seña acohua'ire cuachajë ne nëosico paco'ë, jajepa'ina, si'a yeja maca'ë mai airo acohua'ire aijë pa'ija'ñe.

Cui'neje yeque Siecopaimaña a'ri tsëcapë maña'ë, jaje pa'iohu'iapi tsoe carajaitë'huire pa'iyë, cajë cuachayerepapi de'oye necaiye pa'ijaquë iye yeja ëjaohua'i cui'ne yequë hue'ña acohua'ije.

Iye mu'seña OCCIDENTAL Siecopai yejañana toa tsëo na'ña co'esi'i caco Bloque 15na. jaje pa'ina mai tutu paco OISEre ti'añu'u huajë isiyena canëose'pi pa'iji.

Ja cuachase'epi yure de'oye paire tea juima'ñepi, do'i quëiohua'iaë cuachayepi icore nehuë Nu'ñejë Coca Cacore.

Ico nu'ñejë cocaja'ñe cato pa'iji iti mai yejare isijë yo'oja'ñe cui'ne coca caja'ñe dujë cahue'ñana coca cajë ti si'aye iti na'ña co'eco yo'oja'ñe Siecopai yeja compañía cuecuesi yejana.

2. TI'AJA'ÑE

Iti iye nu'ñejë cocacaja'ñe cato pa'iji de'oyerepa do'i quë'iohua'iaë cuachajë caja'ñe, coca camaca yo'ojë sai ja'ñe, pai case'je pa'ye paja´ñe, cui'ne de'oye sehuojë yo'oja'ñe OISE cui'ne OEPCconi. Iti co'a maña nehuëosi'i caco yo'omaca Siecopai yejana compañía co yeja pado'ire.

3 DO'I QUË'YEREPAË

3.1. Si'a yë'quë maca do'iquë'iohua'iaë cuachaye

OISE cui'ne OEPC ti si'anëpi paire de'oye yo'oyepi ëñojë pa'iye pa'iji, cui'ne mai, iohua'i do'iquë'iohua'iaë cajë toyanëose'epi quëcocaiye pa'iji, iye Ecuador yeja. Cui'neje yeque pa'iji paire quëco caiye yequë yejaña tsi'sini pai do'i quë'iohuai'aë cajë toyacaise'pi.

Jaje pa'ina, mai do'iquë'iohua'iaë ti si'aye maire quëa achoye, seni achaye, cui'ne mai yëyeje cahuesocohua'ipani catëjiye pa'iji, mai Siecopai cuachayerepapi. Jaje pa'iquëta're yeja sa'nahuëaye cato ti si'a pai Ecuador yeja acohua'i tsea'ë. Yure jaje pa'ito OISE cui'ne OEPC icore toyase'je pa'ye yo'oja'cohua'iaë cajë nehuesoyë nu'ñejë coca cayere cuachajë.

3.2. Tiña de'oye yo'oja'ñerepa.

Ti si'anë coca cajë saicohua'i pani tiñarepa cui'ne de'oye ëñoñepi yo'ojë sai jacohua'iaë.Iye tiñarepa cui'ne de'oye yo'oyere ëñoñu'u cacohua'i pani, OEPC iore co'amaña necohua'ije cui'ne, io co'a maña necaijë'ë cajë jëjo daosicohua'ije, ti hue'sepi yeja isija cocare carojaiñe peoji Siecopaire, Siecopaire cocohua'ire, cui'ne iti ñajëna coca cacohua'ireje, iti coca cajë sacohua'i pa'ijëta're.

Coa coca caco hua'i pani caye pa'iji cocarepase'e cui'ne Siecopai ju'ijëna quëayese'e.

3.3. Siecopaire quëco pacaicohua'i

OISEa te'o, jare jaose'e pa'ico Siecopaire quëco pacaico cui'ne coca caye ñaco saja'co. Iti coca cahue'ña pa'ito pa'ija'cohua'ië OEPC cui'ne OISE ñajë cuañe nëosicohua'ise'e.

Ti si'aye pai de'oji cajë sehuoja'ñe pa'ito, tiñarepa quëa acho ëñose'e pa'iye pa'iji, jayëta'a co'a maña yo'oma'rë. OEPC ti si'aye isija'coa toyaja'o tiñarepa Siecopaire quëaja'ñe pa'ito cui'ne mai tutu quëco paco OISEre mai cui'ne io co pa yeja sa'nahuë yo'odo'ire iye Bloque 15, jaje yo'oja'cohua'i pani, ti si'aye toyase're isija'cohua'iaë cui'ne Petroecuadorpi isiye de'oji casi maca.

3.5. Sehuocaijë yo'ojañe iye nu'ñejë coca cacore.

Iye nu'ñejë coca caja'co toyasico pa'iye pa'iji, Itiyo'oja'cohua'i cocapi; (Pai coca cui'ne aquë coca coni),cui'ne sani toyacuañonëosicorepa yeja pa'iye tayacaiquë quë'rona (Notario Público) de'oye sehuojë cui'ne cuañejë yo'ojë saija'ñere. Jaje yo'ose'pi sehuoyepa'ija'ñea'ë OISE cui'ne OEPC.

Cuachayeje iye toyase're tëtosaipe tayo yo'ocohua'i pani, quëaye pa'iji yequë ti'hui co acohua'ire, esa jaje achani de'oye iti coca cajë sacohuaipi ñati'arepani de'oji o co'aji cani ne de'huaja'cohua'ire.

Ico hua'ipi nede'huati'añe pato, iti ni'quisi tsëcapëpi co'eye pa'iji yecohua'i nere'huajacohua'ire.

Iye yo'ose'pi ti nede'hua ti'añepeoto, coa jeoñese'e pa'ija'coa a'ri tëcahuë panita'a ti jeohuesëye coca cayeje.

Iti coca cajë saja'cohua'i cato yure iye señamaca toyasicohua'ipi pa'ijacohua'iaë, jeteyo'je iohua'ipi ñani yecohua'ini mëoñu'u cuachani mëoja'cohua'iaë.

OEPC ico hua'ipi pa’ija'cohua'iaë cani, ñani mëosicohua'i cato pa'iyë: Wilson Gallegos, Carlos D’Arlach, Alberto Gomez de la Torre cui'ne te'i do'i quë'ye pa'iji caquë ñaquë (abogado).

OISE io hua'i XI Congreso iti nesi mu'seña 5,6 y 7 Hui'yapei 1.999, pa'imaca, mëohuë iti ñajë coca caja'cohua'ire icohua'ini: Ëjaë si'a Siecopaire ñaquë cui'ne Ëjaohua'i si'a toaso daripëa ëjaohua'ire iye daripëa acohua'ini: Secoya Eno, Secoya San Pablo Catëtsiaya cui'ne Siecoya Remolino iye tëji centrore pa'ija'cohua'iaë cayahua'i se coni.

OISE cui'ne OEPC payë iohua'i yëyeje jai paire mëoñe itipi jaje yo'oye pa'ito.Cuachayeje yequëpi o yecohua'ipi coca cahue'ñare saiye pajë pëasico hua'i paito, OISE cui'ne OEPC, quëaja'cohua'iaë toyase'ja'a yequë te'te aquëpi pëaquë yequëni jëjo saoquë pa'ito.

OISE ñani mëohuë coca cahue'ña de'oye ñajë cui'ne cocaijë yo'oja'cohuaire icohua'ini: Jim Oldham, caya hua'i pai do'i quë'iohua'iaë cajë ñacohua'ire, te'o ISIS cui'ne te'i Frente de Defensa de la Amazonia aquëre.

Du'runa quëa ëñoni dacohua'ipani daja'cohua'iaë iti ye'ye sicohua'ire paire quëaja'cohua'ire jao, toyasico 1 Cláusula 4.7, iye nu'ñejë coca cayeje pa'ye.

Iti yo'oja'cohua'i de'oye ñanëohuë iye coca cajë saijëna pa'ijacohua'ire iye yeja aquëre ëjaë Subsecretario Medio Ambiente Ministerio Energía y Minas aquëre pa nita'a y jëjoraoquë cui'neje icore ni'quisi jeteyo'je pa'ijaquëapi Petroecuador aquë ico cayeje sehuocai achaquë saija'quëpi.

Icore coca cahue'ña ñacaijë saja'cohua'ire mëohuë so'o yeja acohua'ini: Theodore Macdonald cui'ne William Vickers, icohua'icato ti jëjo daoti'añe peoji yeco hua'ire.

Iti iye yo'ojë saicohua'ipi, tsi'sini coca caye pa'iji cacohua'ipani ëñoñe pa'iji iti coca caja'ñe yecohua'i ñani se tëoye pa'ito tëoja'cohua'ire.

Iye coca caye cato nuñerepa iti case're yo'oyepa'iji. Pai tsi'siye pa'ito, de'oye iohua'i iti case'je, iti casi maca cui'ne jarona yo'ojacohua'iaë ca nëose'je tsi'si ja'cohua'iaë iti coca cajë sacohua'i.

Iti iye yo'oja'cohua'ipi de'oji cajë ña nëohuë, Fundación Futuro Latinoamericanore (FFLA) cui'ne iohua'ipi ti si'aye de'oye coca cajë saija'ñe pa'ito de'oyerepa ñajë ne de'huacaiye pa'iji. Iye yo'oyepi co'aye saico pa'ito jare iti iye yo'ojë sacohua'ipi ñani yeco hua'ini mëoja'cohua'iaë.

Io hua'i yo'oja'ñe cato iyea'ë:

• Paire choiye pai'to jayëta'a iti casi mu'se ti'ama'rë choiye pa'ija'coa, cui'neje so'o acohua'iaë cuachayepi ñani de'oye ne de'huaja'cohua'iaë iohua'i saija'ñe pa'ito.
• Sa'ñe de'oye coca cani toya de'huatëjini iti caja'ñe pa'ito isiye pa'ijacoa paiñapere iti coca cajë sacohua'ire.
• De'oye ne de'huatëjini cui'ne ajiñe coca cajë yo'oja'ñere cocaijë yo'oja'cohua'iaë.
• Ti si'aye toyajë yo'oja'cohua'iaë tsi'sini coca cajë saiye pa’ito cui'neje isiye pa'ija'coa toyase're paire iti coca cacohua'ire.
• Yeque cui'ne iti coca cacohua'ipi jare yo'ojë'ë carena yo'oja'cohua'iaë.

4.4. COCA CAJA'ÑERE QUËAYE.

Ti si'aye coca case'e panita'a coca caye pa'ito, OISE cui'ne OEPC, iti jëjosaomaca toyase're cui'ne ni'quise're isiye pa'ija'coa Siecopai ëjaëna cui'ne OEPC ëjaëna panita'a coa jëjo daosicohua'ina. Iti coca caye cato de'oye paire oiyepi, si'a yë'quëmacarepa cuachayepi yo'oja'cohua'iaë.

Cui'neje jëjosaoye pa'ija'coa Siecopaire cocaicohua'ire cui'ne iti coca cajëna ñacohua'ireje.

Du'ru macarepa quëa achosicohua'ipi jëjodaoye pa'ija'coa yecohua'ire jëjodaocohua'ipani.

OISE cui'ne OEPC ti sia'nëpi quëa achosicohuaise'pi pa'iye pa'iji. OISEre cui'ne OEPCre de'oji caja'ñe pa'ito iohua'i sa'nahuë yo'oye ayepi ca nëohuesëjë saja'cohua'iaë cui'neje iti co'amaña neja'ñeaë cani nenëose'e pa'itoje.

Iye nuñejë coca cacore cui'ne jaje yo'oja'cohua'iaë case'e pani, tsoe canëo huesose'eaë, OISEpi yequë ëjaohua'ire mëotoje panita'a iore quëco pa daripëapi yo'ocohua'i pani tiñe yo'oye ti peoji, OEPCpi cuachayeje yecohua'ina jopo panita'a si’aore isicohua’ipani ocue pa'imaca isinëohuesoye pa'ija'coa.

4.6. COCA CAJA'A TËCAHUË.

Siecopai ai tsoe tëcahuë paye pa'iji iohua’i de'oye cuachani, ye'yetëjini sehuohuesëcohua'i pani cahuesëja'cohua'ire jayëta’a iti na’ña quë'queñaco co'a de'huama'rë mai yeja cui'ne ti si'aye mai pa'iye.

Iye coca cajë se nu'ñejë saico cato, tsoe jaje yo'oja'cohua'iaë cajë ca huesosicoa OISE cui'ne OEPCconi io iti na'ña co'emacaja'a.

OEPC ti si'aye cocaiye pa'ija'coa Siecopai de'oye coca cajë saija'ñe pa'ito. Cui'ne iye coñena coni:

1. Ta'ñe ye'yesicohua'ire choirena dani ye'yaja curi, iye cato coca cajëna ñacohua'ipi ti'arena.
2. Siecopai ye'yeja curi iye nu'ñejë coca cacore.
3. Aquë cocapi toyase're pai cocana se ponañe cui'ne ti si'a toya ja'o coca cade'huajë saiye pa'ito OISE cui'ne OEPCconi, yeque cui’ne OISEpi de'oye achaye pa'ijaquë cajë cahuesoye pa'ito.
4. Sa'ñe caiye pa'ija'coa ti si'aye OISEpi coca cajë yo'ose pa'ito. Iohua'ire co caicohua'ire choiye cui'ne ta'ñe ye'yacohua'ire ti'añere co'ejë coca case'e pa'ito cui'ne iti coca cajë sacohua'ire case'e pa'itoje.
5. Ti si'aye pai iti coca caco hua'i cu'ija'ñe cui'ne iti pa'i ja'to sa'ñe caise'e pa'ija'coa, cláusula cayeje pa'ye. OEPC coa te'ire sa'ñe ja'cohua'iaë ëjaë Jim Oldhamse're, panita'a coa te'i ISISaquë daiquëse're.
6. Sa'ñe caise'e pa'i ja'coa tsi'sini coca cacohua'i saija'ñe, aija'ñe, cui'ne yo cu'ija'ñe coni, iye ayere cajë saisicohua'i pa'ito.
7. Cui'ne sa'ñese'e pa'ija'coa iti pai coca cajë cu'icohua'ire, yequë coa'mañare ne'ñe pa'iohua'ita'a yequere yo'ojë tai do'ire. Iye sa'ñe ja'ñe cato OISEpi ñani jaje do'iji case're, iti sa'ñeja'cohua'ije de'oji cani sa'ñeja'cohua'iaë.
8. Yeque do'i quë'yere OISEpi secohua'i pa'ito literal 1 cui'ne 7 peoyere cato iti yo'ocohua'ipi de'oji cani isi ja'cohua'iaë.

OEPC cui'ne OISE de'oji cani ñani FEPPni ca nëohuë curiquë yo'oja'cohua'ire OEPC isiyere. OISE cato ti si'aye curiquë huerojeoñe quëaja'cohua'iaë FEPPna, isijë ti si'aye iti huerose'e toyaja'o ëñojë iye Ecuador ley cayeje pa'ye.

Iye curiquë Siecopai yo'oja'ñe cato peoji tsoe OEPCni isijeoñë cuachajë yo'oye cui'ne cacani co'a mañare nejaco cajë Siecopai yejare iye Bloque 15, coa ico cato Siecopai du'ru neñacoa de'oyerepa coca caye saiyona ñañu'u cajë OEPC ja're coni.

Iti yo'ojë saja'cohua'ire de'oji cani ñanëohuë cayahua'i OISE acohua'ire cui'ne caya hua'ire OEPC acohua'ire ico hua'i cato yo'oja'cohua'iaë sa'ñe deo'ye achasicohua'i pa'iye, nuñerepa si'a yë'quëmaca saiyona ñañe cui'ne co'aye yo'ocohua'ipa'ito ne de'huajë, cajeohua'i de'ojë, co'aye yo'ocohua'i pa'ito ñani ne de'huajë cui'ne sañope co'aye cayepi pa'ito iti coca cajë saihue'ñapi. Iti iye yo'oja'cohua'icato si'anëpi quëajë pa'ija'cohua'iaë yecohua'i iti cui'neje ico cayeje yo'ojësaicohua'ire de'oye esa achani nere'huaja'cohua'ire co'ayepi pa'ico pa'ito.

Iye nu'ñejë coca cacore tiñe cacore ponañu'u cacohua'ipani te'e tsi'sini ponajacohua'iaë.

Ëjaë Humberto Javier Piaguaje Ëjaë. Maston N. Cunningham

Sieco Pai ëjaë, Ëjaë cui'ne Iore ti si'ore ñaquë

Ëjaë Gilberto Piaguaje

Siecoya Quëhuira pa'i daripë Ëjaë,

Ëjaë Colón Piaguaje,

San Pablo Catëtsiaya pa'i daripë Ëjaë,

Ejaë Vicente Tangoy,

Secoya Eno pa'i daripë Ëjaë.